ฅน บางกอก
“ฟ้าทะลายโจร” เป็นไม้ล้มลุก สันนิษฐานว่าเป็นไม้ถิ่นมาจาก อินเดีย ศรีลังกา อย่างไรก็ดี ฟ้าทะลายโจรก็ถือเป็นไม้ถิ่นที่ผู้คนในดินแดนเอเชียอาคเนย์(อุษาคเนย์)รู้จัก มักคุ้นกันมานานแล้วเช่นกัน
ลักษณะโดยทั่วไปของต้น “ฟ้าทะลายโจร” คือ ใบมีรูปร่างที่เรียวยาว ผิวเป็นมัน มีดอกสีขาว บริเวณพื้นที่ของส่วนที่เป็นกลีบดอกจะมีแต้มสีแดงอมน้ำตาล นอกจากนี้ ฟ้าทะลายโจรยังมีส่วนที่เป็นคุณสมบัติทั้ง “โดด” ทางด้านรสชาติที่มีความขม กลบคอ และ“เด่น” ที่ให้ “คุณ” แก่พวกเรา ก็คือ ส่วนของใบที่มีฤทธิ์เย็น มีสรรพคุณช่วยรักษา“เยียวยา”อาการ ไอ เจ็บคอ เป็นไข้ ตัวร้อน ที่มาจากอาการร้อนใน หรือการได้รับเชื้อโรคต่างๆ รวมถึง“เชื้อไวรัสหนาม”ที่มาจาก covid-19 (i-co) ด้วย
แม้รสชาติของ “ฟ้าทะลายโจร” จะขมกลบคอ ตรงกับคำโบราณที่ว่า “หวานเป็นลมขมเป็นยา” ตามที่“พี่เป้า”(สายัณห์ สัญญา)เคยร้องเป็นเพลงให้ฟัง ทว่า สรรพคุณที่เล่ามานี้ หากเราเปรียบโจรคือ “i-co” ชื่อของ “ฟ้าทะลายโจร” ก็น่าจะถูกขนานนามให้มาเป็นผู้ที่ปราบโจร ตามชื่อที่ว่า“คุณฟ้า ทะลายโจร” นี่เอง จึงนับได้ว่า“คุณฟ้าฯ” เป็นหนึ่งในสุดยอดสมุนไพร พืชพื้นถิ่นสามัญประจำบ้าน ที่มีส่วนช่วยทะลายโจรโควิด (i-co) ไปได้พอควร
ถ้าอยากรู้จัก“คุณฟ้าฯ”ให้มากกว่าความขม ก็มาเปลี่ยนบรรยากาศ ลองวาดรูป “คุณฟ้าฯ”แบบตัวเป็นๆ(ก่อนจะถูกลดรูปกลายเป็นเม็ดกลมๆ ยาวๆ) กัน
บางที อาจช่วยลดความเครียดจากหลายๆเรื่องราวในช่วงเวลานี้บ้างก็ได้นะ
ขอบคุณข้อมูลประกอบ
คณะแพทยศาสตร์ ร.พ.รามาธิบดี ม.มหิดล
คณะเภสัชศาสตร์ ม.ศิลปากร
ลองวาดและแต่ง “คุณฟ้า ทะลายโจร” แบบพอมีความหวัง (ดูบ้าง)
ต้นและส่วนดอกของ “คุณฟ้า ทะลายโจร”
ภาพ: คณะแพทยศาสตร์ ร.พ.รามาธิบดี ม.มหิดล