: ฅน บางกอก
๓๑/๐๓/๒๕๖๖
…..นานมากแล้วที่ไม่ได้สัญจรมาเยี่ยมเยือนดินแดนบางกอกตะวันตกที่ยังคง “มนต์ขลัง” มากมาย อากาศร้อนก็ต้องเดินใกล้น้ำเข้าไว้ ช่วยได้ดีทีเดียว มีลมพัด มีผู้คนรวมถึงนักท่องเที่ยวทั้งไทย-เทศเดินเรียบริมคลองกันไปมา เห็นแล้วรู้สึกยินดีไปกับชาวบ้านแถวนี้ที่เริ่มจะมีรายได้มากขึ้นกว่าปีที่ผ่านๆมา
…..บริเวณชุมชนทั้งสองฝั่งลำน้ำบางหลวง (บางกอก) มีมานานแล้วตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี (ตัวชี้ที่ดีอันนึงคือ เจอวัดตั้งสมัยอยุธยาถึงต้นร้ตนฯมากมาย) บริเวณชุมชนของคลองบางหลวงจึงเป็นเขตพื้นที่ศูนย์กลางของเมืองบางกอกที่มีความสำคัญในระดับ “เมืองคู่บารมี” ของกรุงศรีอยุธยาเลยทีเดียว โดยเฉพาะช่วงสมัยก่อนที่ “สมเด็จพระชัยราชา” จะสั่งให้ตัดคลองลัดบางกอก จากบริเวณปากคลองบางกอกน้อย ถึงปากคลองบางหลวงในปัจจุบัน
…..แน่นอน ช่วงคลองลัดที่เล่ามา ตอนนี้ก็กลายเป็นเนื้อเดียวกับแม่น้ำเจ้าพระยาไปเรียบร้อยแล้ว ปล่อยให้ช่วงลำน้ำเจ้าพระยาสายเดิม (ลำน้ำจากปากคลองบางกอกน้อย ถึงปากคลองบางหลวงในปัจจุบัน) หดเล็กลงเพราะสายน้ำผ่านเข้าไปน้อยลง จากวันมาเป็นหลายร้อยปี เกิดมีตะกอน เลน-ตมมาช่วยถมตลิ่งมากขึ้นจนแม่น้ำเดิมช่วงนี้ค่อยๆมีสภาพเล็กลงเหมือนคลอง ในขณะที่คลองลัดที่ตัดใหม่ก็ดันมีขนาดขยายใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ เพราะกระแสน้ำที่ไหลลงมาจากทิศเหนือทะลวงคลองลัดให้มีตลิ่งพังไปเรื่อยๆ ทุกวี่ทุกวัน เช่นกัน
…..ตามการรับรู้ (ภาพจำ) ของพวกเราโดยทั่วไปว่า “คลองเล็กกว่าแม่น้ำ” ทำให้แม่น้ำสายธรรมชาติของช่วงบริเวณนี้ (คลองบางกอกน้อยถึงคลองบางหลวง) เลยต้องจำยอมกลายสภาพไปเหมือนกับสภาพแวดล้อมของคลองเป็นๆไปโดยปริยาย ทั้งที่ธรรมชาติไม่ได้ตั้งใจสร้างให้เป็นคลอง 😂😊
…..ภาพนี้ นั่งวาดไป จิบชาแฟไปแบบเบาๆ นั่งแลมองคลองบางหลวงไป มีคลองบางจากไหลผ่านข้างๆร้านมาออกบางหลวงที่เสมือนเส้นเลือดแขนงที่เชื่อมต่อจากคลองบางกอก (แม่น้ำเดิม) แล้วไปเชื่อมกับคลองที่มองเห็นอยู่ตรงข้าม (ชาวบ้านก็ยังเรียกคลองเชื่อมอีกฝั่งของคลองบางหลวงว่าคลองบางจาก) ซึ่งเป็นพื้นที่ในลักษณะเดียวกับ “สี่แยก” ของลำน้ำ
…..เท่าที่จำได้ราว ๒๐ ปีที่แล้ว สมัยลงมาสำรวจเข้มๆแถวนี้ทั้งทางน้ำและบนบก (ถ้าสมัยนั้นมี UAV แบบตอนนี้ คงทางอากาศด้วย 🐝🐞👀) คลองซอยที่เห็นในภาพค่อนข้างไปต่อได้ลึกมากทีเดียว เคยศึกษาและสันนิษฐานไว้ว่าคลองนี้น่าจะไปต่อเชื่อมกับคลองต่างๆที่อยู่เขตชั้นในของกรุงธนบุรีตรง “บ้านขมิ้น” ที่ใกล้กับบริเวณพระราชวังเดิมของพระเจ้ากรุงธนบุรีเลยทีเดียว
…..แต่ตอนนี้ ปากคลองที่วาดให้ดู ไหงกลับ “กุดสั้น” เหลือราวๆ ๑๐๐ เมตรเอง 😤☺ ยังดีหน่อยตรงที่เรือนริมน้ำแม้จะดูเรียบง่ายแบบสามัญชน ใช้วัสดุไปตามยุคสมัย (ปัจจุบัน) เพื่อความคงทนและประหยัดงบฯ แต่ก็คงทำให้มีมุมมองสบายตา เพราะมีต้นไม้น้อย-ใหญ่ ตั้งพื้นบ้าง ห้อยบ้าง ฯลฯ ที่สำคัญเรือนไม่ได้มีขนาดใหญ่จนไปข่มคลองและองค์ประกอบสภาพแวดล้อมส่วนอื่นๆ บางส่วนของ “บางจาก” จึงค่อยๆจากจางหายไปแล้ว
เดินไป วาดไป: เมื่อบางหลวง มาพบ บางจาก
ปากกา Lamy Safari
กระดาษ A5
ระยะเวลา ๑๒ นาที